• ट्रेंडिंग
  • सदरे
  • ग्रंथनामा
  • कला - संस्कृती
  • दिवाळी २०२०
  • अर्धे जग
  • अजूनकाही

अजूनकाही

दिवाळी २०२४

लेख

दीपावली २०२३

लेख

दिवाळी २०२२

लेख

दिवाळी २०२१

निवडक ‘अक्षरनामा’
विशेष लेख

दिवाळी २०१८

संकीर्ण
माणसं : कालची, आजची, उद्याची

दिवाळी २०२०

लेख
जर...तर

दिवाळी २०१७

संपादकीय
संकीर्ण
ऑनलाईन\सोशल मीडिया
माध्यमांचं अधोविश्व
तळवलकर : एक मूल्यमापन

सदर

सरदार पटेलांची पत्रे
आडवा छेद
फिलॉसॉफी ‘जगण्या’साठी!
वास्तव-अवास्तव
पहिले महायुद्ध... १०० वर्षांनंतर
#जेआहेते
सत्योत्तरी सत्यकाळ
सडेतोड
रौशनख़याल तरुण
फोकस-अनफोकस
सिने-सौंदर्य
गांधी @ १५०
सिनेपंचनामा
इनसाइडर
‘कळ’फलक
मागोवा २०१६चा
चिनी माती
चला, शास्त्रीय संगीत ऐकू या
न-क्लासिक
सत्तावर्तन
चैत्यभू'मी'तला 'मी'!
लक्ष्मणरेषेवरून

दिवाळी २०१७

संपादकीय
संकीर्ण
ऑनलाईन\सोशल मीडिया
तळवलकर : एक मूल्यमापन
माध्यमांचं अधोविश्व
प्रास्ताविक
मुलाखत
व्यक्तिचित्रे
लेख

संपादकीय

संपादकीय
संतापकीय

पडघम

कर्नाटक निवडणूक २०१८
रामचंद्र गुहा @ 60
बाबरी पतन @ २५
गुजरात निवडणूक २०१७
महिला दिन विशेष
विदेशनामा
देशकारण
साहित्य संमेलन विशेष
बालदिन विशेष
माध्यमनामा
राज्यकारण
राष्ट्रीय-आंतरराष्ट्रीय
अर्थकारण
कोमविप (कोकण, मराठवाडा, विदर्भ, प.महाराष्ट्र)
सांस्कृतिक
साहित्यिक
उद्योगनामा
क्रीडानामा
तंत्रनामा
विज्ञाननामा

अर्धेजग

महिला दिन विशेष
कळीचे प्रश्न
खाणं\पिणं\लेणं
आरोग्य

संकीर्ण

ललित
वर्षाखेर विशेष
मुलाखत
श्रद्धांजली
विनोदनामा
फोटोएसे
व्यंगनामा
ब्लॉगांश
पुनर्वाचन
वाद-संवाद

आमच्यासाठी लिहा

आमच्याविषयी

संपर्क

Menu

  • Login
  • Go to Booksnama
  • Terms of use
  • Privacy Policy
  • Login
  • Go to Booksnama
  • Likes us on  
  • Follow us on 
  • Subscribe our channel on 
  • Terms of use
  • Privacy Policy

गजानन माधव मुक्तिबोध : आत्ममश्गुल प्रवृत्तीचा बुरखा फाडणारा कवी

शेवटच्या आजारपणाच्या विकलक्षणी ‘आई गं’ असा मराठी उद्गार वारंवार त्यांच्या तोंडून यायचा आणि बायकोला बोलावून घेण्यासाठीही ते ‘अगं’ असंच म्हणायचे असंही हरिशंकर परसाई यांनी लिहून ठेवलंय. मुक्तिबोधांची मातृभाषा मराठी होती, घरातही ते मराठी बोलायचे, पण त्यांनी त्यांची सर्व रचना हिंदी भाषेतून केली आणि हिंदीत स्वतःचं अविचल असं स्थान निर्माण केलं...

  • आसाराम लोमटे
  • Wed , 07 November 2018
  • 0 Comments
  • 1 Like

अटलबिहारी वाजपेयी : विरोधकांनाही प्रिय असलेलं व्यक्तिमत्त्व

वाजपेयी यांचे व्यक्तिमत्व उत्तुंग होते हे मान्य करावेच लागते. लोकांची स्वीकारार्हता असल्याशिवाय ‘मुखवटा’ म्हणूनही उपयोग नसतो. दुसरे म्हणजे मुखवटाप्रकरणावरून गोविंदाचार्य यांना राजकीय झोतातून दूर अंधारात जावे लागले, यातून वाजपेयी यांची ताकद दिसते. आपण नेता आहोत याचा आत्मविश्वास त्यांना होता. त्यामुळे कसलाही भयगंड नव्हता, असुरक्षितता नव्हती...

  • स्वप्नसौरभ कुलश्रेष्ठ
  • Sat , 03 November 2018
  • 0 Comments
  • 3 Like

डॉ. हमीद अन्सारी : मोदी, मोदीभक्त आणि भाजपला न आवडलेले उप-राष्ट्रपती!

मोदी युगाचे ठळक वैशिष्ट म्हणजे सर्वसामान्य हिंदू मतदारांच्या मनात देशातील अल्पसंख्याक आणि बुद्धिजीवी या दोन्ही वर्गांच्या विरुद्ध ठासून भरण्यात आलेला द्वेष! अन्सारी हे तर दोन्ही गटांमध्ये बसणारे आहेत. नव्या भारतात जिथे जवाहरलाल नेहरूंना आपले स्थान टिकवण्यासाठी धडपड करावी लागते आहे, तिथे डॉ. हमीद अन्सारी यांची व्यथा काय सांगावी!...

  • परिमल माया सुधाकर
  • Fri , 02 November 2018
  • 2 Comments
  • 6 Like

पु. ल. देशपांडे : मराठी साहित्यातले ‘महात्मा गांधी’!

पु.ल. कधीच आउटडेटेड झाले, अशी पिंक टाकणाऱ्या मंडळींना त्यांच्या विशिष्ट लेखनाबरोबरच हे सगळं गुणवैविध्यही आउटडेटेड झालं असं वाटतं का? तसं असेल तर मग प्रवाही रसरशीतपणाच्या, चिकित्सक स्वीकारशीलतेच्या आणि अभिरुचीसंपन्न अभिव्यक्तीच्या संदर्भात आपला समाजच आउटडेटेड होत चालला आहे, असंच म्हणावं लागेल...

  • मुकेश माचकर
  • Thu , 01 November 2018
  • 4 Comments
  • 2 Like

कृष्णवर्णीय सेरेना विल्यम्स विरुद्ध मिश्रवर्णीय नाओमी ओसाका

नाओमी अजून लहान आहे. पण तिच्यात प्रचंड ऊर्जा आणि ईर्ष्या आहे. टेनिस कोर्टवर आक्रमक खेळण्यावर तिचा भर असतो. ती बेसलाइनवरून खेळणं पसंत करते. दोन्ही दिशांना विनर्स लगावते. तिचा फोरहँड ताकदवान आहे. पण बॅकहँडही परिणामकारक आहे. सर्विस अतिशय वेगवान (२०० किमी ताशी) आहे. हार्डकोर्ट आणि ग्रासकोर्टला अधिक पसंती असते, पण मातीच्या कोर्टवर अजून तिला जम बसवायचा आहे...

  • सिद्धार्थ खांडेकर
  • Wed , 31 October 2018
  • 0 Comments
  • 1 Like

प्रतीक सिन्हा : भल्याभल्यांच्या पोटात गोळा आणणारा ‘अल्ट’ पत्रकार

भारतीयांचा उर अभिमानाने भरून येणारे बरेच काही चक्क खोटे असते. आणि ते दररोज उघड करण्याचे मोठे काम प्रतीक सिन्हा करत आहेत. त्यांनी ‘अल्ट न्यूज’ या नावाने एक वेब पोर्टल तयार केले असून, या पोर्टलमुळे भल्याभल्यांच्या पोटात गोळा आला आहे. खोटे छापण्याची, दाखवण्याची सवय लागलेल्या मीडियाने राष्ट्रवादाचा उमाळा असणाऱ्या प्रत्येकाने प्रतीक सिन्हा आणि ‘अल्टन्यूज’चा धसका घेतला आहे...

  • नितीन ब्रह्मे
  • Wed , 31 October 2018
  • 0 Comments
  • 2 Like

मुनिश्री तरुण सागर : शांती व क्रांती यांना एकत्र आणणारा दुवा

संपूर्ण विश्‍वात आपल्या विचारांच्या क्रांतीने शांती प्रस्थापित करू पाहणारे राष्ट्रसंत मुनिश्री तरुण सागर यांची खरेच समाज, राष्ट्र व विश्‍वाला गरज होती. परंतु जीवनापेक्षा तत्त्वांना महत्त्वाचे मानून त्यांनी मुक्तीमार्ग स्वीकारला. दिल्लीजवळ तरुण सागरम येथे महाराजांचा अंतिम संस्कार करण्यात आला. ते स्थान नेहमीच सर्वांना प्रेरणादायी तीर्थ म्हणून अस्तित्वात असेल...

  • डॉ. संतोष कोटी
  • Tue , 30 October 2018
  • 2 Comments
  • 2 Like

न्या. राजिंदर सचर : मुस्लिमांच्या न्यायासाठी झटणारा हिंदू

फाळणीचे चटके पाहिलेले असताना, परिणाम भोगावे लागलेले असताना त्यांच्या मनामध्ये मुसलमानांबद्दल रागाची भावना नव्हती. इतकेच नाही तर भारतातील मुस्लिमांच्या हितासाठी सचरसाहेबांनी ‘सचर अहवाला’च्या रूपाने जे काम केले आहे, तेवढे दुसऱ्या कुणी केल्याचे दिसत नाही. केवळ मुस्लिमच नव्हे तर सर्व उपेक्षित, शोषित गटांसाठी सचर यांनी आपले आयुष्य खर्ची घातले...

  • अन्वर राजन
  • Tue , 30 October 2018
  • 3 Comments
  • 3 Like

अस्माँ जहांगीर : बॉलिवुडच्या सिनेमातली हिरो!

त्यांच्या मृत्यूनंतर त्यांच्या सहकाऱ्यांना एक क्षण, एक लम्हा सारं काही संपल्यासारखं वाटलं होतं, पण ते सगळे जण अस्माँ यांचा वारसा पुढे नेणं हे आपलं कर्तव्य मानतात. ‘अस्माँचा आवाज मरू देता नये’, हीच तिच्यासाठी आदरांजली असल्याचं ते मानतात. ‘हर बच्ची की आँखों मे जो चमक है, वोह अस्माँ जहांगीर है. हर काले कोट मे अस्माँ जहांगीर जिंदा है...’, असं आलिया मलिक सांगते, ते उगाच नव्हे!...

  • अलका धुपकर
  • Tue , 30 October 2018
  • 0 Comments
  • 1 Like

हार्दिक, जिग्नेश, कन्हय्या, चंद्रशेखर : सत्तेविरोधातल्या नव्या हाका!

हार्दिक ते चंद्रशेखर... अघोषित आणीबाणी विरोधातल्या नव्या हाका... त्या रा.स्व.संघ, भाजप यांच्या सत्तेला प्रश्न विचारत विद्यार्थी तरुणांना, लोकांना जागं करताना दिसताहेत. हे नवे नेते आहेत. त्याच्या कार्यशैलीच्या तर्‍हा निरनिराळ्या आहेत. त्यातल्या काही नेत्यांचा अजेंडा, बलस्थान अजून अस्पष्ट आहे. हे सगळे पस्तीशीच्या आतले तरुण. त्यामुळे या नव्या नेत्यांविषयी काही निष्कर्ष काढणं घाईचं होईल...

  • राजा कांदळकर
  • Tue , 30 October 2018
  • 2 Comments
  • 2 Like

(माजी) न्यायमूर्ती दीपक मिश्रा आणि (आजी) न्यायमूर्ती रंजन गोगोई

एक वकील म्हणूनच नाही तर एक भारतीय नागरिक म्हणूनही माझे असे प्रामाणिक मत आहे की, आज या देशात ज्यांच्याबद्दल मनापासून आदर वाटावा अशा फार थोड्या संस्था किंवा व्यक्ती उरल्या आहेत. आपली न्यायव्यवस्था ही याच थोड्या आदरणीयांपैकी एक आहे. तिच्यात असलेले अंगभूत दोष, उणिवा विचारांत घेऊनही लोकशाहीच्या इतर सर्व स्तंभांपेक्षा हा स्तंभ सर्वांत मजबूत आणि समाजाभिमुख आहे, हे मान्य करावेच लागेल...

  • हर्षवर्धन निमखेडकर
  • Tue , 30 October 2018
  • 5 Comments
  • 4 Like

मणिशंकर अय्यर : दैव देते आणि वाचा घालवते!

काँग्रेसच्या ताफ्यात एकेकाळी सन्मानपूर्वक वागवले जाणारे अन सध्या ‘उरलो केवळ करमणुकीपुरता’ असा भाव असणारे मणिशंकर अय्यर यांची गत राजकीय पटलावरच्या सोंगाड्यासारखीच झाली आहे. कधी काळी सार्वजनिक आयुष्यात आपण महत्त्वाची भूमिका पार पाडणाऱ्यांपैकी एक होतो, याचा त्यांना बहुदा विसर पडलेला आहे अथवा संधी मिळूनही आपण फार काही चमकदार कामगिरी करू शकलेलो नाही, याचे वैषम्य त्यांना सतावत असते...

  • देवेंद्र शिरुरकर
  • Tue , 30 October 2018
  • 2 Comments
  • 3 Like

अजित डोभाल : भारताचे ‘जेम्स बॉण्ड’, ‘द ग्रेट डिटेक्टिव्ह’, ‘चाणक्य’, ‘द सुपरस्पाय’ इ.इ.

आज भारतात ‘डोभाल मिथक’ तयार झाले आहे. त्यामुळेच या माणसाला पाहून पाकिस्तान चळाचळा कापतो असे चित्रवाणी वाहिन्यांतील स्टुडिओ-राष्ट्रवादी म्हणतात आणि त्यावर सर्वजण डोळे झाकून माना डोलावतात. परंतु याचा अर्थ असाही नाही, की सर्वच डोभालचरित्र ‘फेक’ आहे. पण हेही तेवढेच खरे, की ‘राष्ट्रीय सुरक्षा सल्लागार’ म्हणून त्यांची सर्व धोरणे डोक्यावर घेऊन नाचावीत अशीच आहेत असे मानणे हेही अयोग्य ठरेल...

  • रवि आमले
  • Tue , 30 October 2018
  • 1 Comments
  • 5 Like

सुधीर फडके : मराठी गीत-संगीताच्या दुनियेत स्वत:चं युग निर्माण करणारा संगीतकार

मराठी गीत-संगीताच्या दुनियेत अनेक प्रतिभावंतांनी हजेरी लावलेली आहे. मात्र या सर्व काळात ज्यांचे ‘युग’ होते असे म्हणता येईल असा संगीतकार म्हणजे सुधीर फडके उर्फ बाबूजी! बाबूजींनी मात्र १९४६ ते १९९३ पर्यंत चित्रपट आणि भावगीत दोन्ही आघाड्या समर्थपणे सांभाळल्या. आणि ‘सुधीर फडके युग’ निर्माण केले...

  • जयंत राळेरासकर
  • Wed , 24 October 2018
  • 1 Comments
  • 2 Like

डॉ. सुब्रमण्यम स्वामी : ‘अभ्यासोनी प्रकटावे’ ते ‘प्रगटोनी नासावे’ हा राणाभीमदेवी ताठा!

नाहीतरी डॉ. स्वामी म्हणतातच ना की, एखाद्या कॉर्पोरेट वकिलाला अर्थशास्त्रातले काय कळणार म्हणून? मग डॉक्टर सरकारचे वा कॉर्पोरेट लॉयरचे काहीही असो, पण देशातल्या सर्वसामान्य करदात्यांसाठी तरी अर्थव्यवस्थेच्या सशक्त अस्तित्वाबद्दलचा जालिम इलाज त्यांनी सुचवायला हवा, रामबाण असा. अयोद्धेतला राम हा काही स्वामींचा विषय नाही!...

  • देवेंद्र शिरुरकर
  • Wed , 24 October 2018
  • 2 Comments
  • 3 Like

जॉन होम्स : जिवंतपणीच दंतकथा बनलेल्या अनभिषिक्त सम्राटाची शोकांतिका

पण ज्या देशात पोर्न उद्योगाचा सुवर्णयुग अवतरला, जे तिथल्या मुख्यधारेतल्या सिनेमानं कात टाकण्याला समांतर झालं, त्या देशात मात्र पोर्नस्टारनी मुख्यधारेतल्या सिनेमात काम करणं ही नावीन्यपूर्ण गोष्ट नव्हती. तो देश म्हणजे अमेरिका व अर्थात उद्योग म्हणजे हॉलिवुड. तिथंच एका कलाकाराच्या आयुष्याचा शोकांत उदयास्त झाला, त्याविषयीचा हा वृतांत...

  • विवेक कुलकर्णी
  • Wed , 24 October 2018
  • 0 Comments
  • 4 Like

शहा मराई : अफगाणिस्तानची अक्षरश: युद्धभूमी पाहणारा फोटोग्राफर

शहा मराई हे अफगाणिस्तानमधल्या एएफपी (एजन्सी फ्रान्स प्रेसे) या वृत्तसंस्थेचे काबुल ब्युरोचे मुख्य फोटोग्राफर ३० एप्रिल २०१८ रोजी काबुलमध्ये आयसिसने केलेल्या बॉम्बस्फोटात मारले गेले. एएफपीच्या पत्रकारांचा ड्रायव्हर म्हणून कामाला सुरुवात केलेल्या या फोटोग्राफरने अफगाणिस्तानची अक्षरश: युद्धभूमी झालेली बघितली. पण देश सोडून जाण्याचा विचारही त्यांच्या मनात कधी आला नाही. अशा या फोटोग्राफरचं हे व्यक्तिचित्रं...

  • मीना कर्णिक
  • Wed , 24 October 2018
  • 0 Comments
  • 3 Like

करण थापर : राजकारण्यांना अस्वस्थ करणारे प्रश्न विचारून अडचणीत आणणारे पत्रकार

करण थापर यांनी आपले काम चोखपणे बजावून भारतीय राजकीय नेत्यांना ते जसे आहेत त्या स्वरूपात आपल्यासमोर आणले होते. त्या प्रक्रियेत त्यांनी टीव्हीसाठी मुलाखती कशा घ्याव्यात आणि राजकीय नेते सामर्थ्यवान असले तरीही अंतिमतः ते जनतेला जबाबदार आहेत, हे माहीत असलेलेच (मात्र तरीही काही वेळा विस्मरणात जाणारे) सत्य आपल्यासमोर आणले होते...

  • संकल्प गुर्जर
  • Wed , 24 October 2018
  • 1 Comments
  • 2 Like

सॅम्युअल जॉन्सन : शब्दांच्या मागे पसरलेला मानवी संसार दाखवणारा शब्दकोशकार!

१८७४ साली निबंधमालाकार विष्णूशास्त्री चिपळूणकरांनी जॉन्सनची ओळख मराठी मनाला करून दिली, तेव्हाच मुळी त्याच्या मृत्युला ९० वर्षे झाली होती. त्यानंतर राजवाड्यांसारखा एखादा चमचमणारा तारा सोडला तर बाकी सारा अंधार आहे. एकमेकाला बक्षिसे व पुरस्कार देण्याच्या धावपळीत तर तो अंधार आणखी गडद भासतो...

  • रवींद्र कुलकर्णी
  • Wed , 24 October 2018
  • 2 Comments
  • 1 Like

भरत, आम्ही तुझी वेदना समजू शकतो. पण आम्हा सर्वांना तुझा अभिमान आहे!

भरत – तू अस्वस्थ आहेस. आम्ही तुझी वेदना समजू शकतो. पण आम्हा सर्वांना तुझा अभिमान आहे. ज्या मायेनं, ओलाव्यानं, समर्पणानं तू उतरला आहेस – आमची माणुसकीवरची श्रद्धा पुन्हा जागी झाली आहे. पुरुष असून समारंभात सहजपणे अश्रू वाहून देणारा तू आमच्या समाजाचं क्षितिज वाढवण्यात महत्त्वाचा वाटा उचलत आहेस...

  • डॉ. अरुण गद्रे
  • Wed , 24 October 2018
  • 1 Comments
  • 4 Like

डोनाल्ड ट्रम्प, व्लादिमिर पुतीन, क्षी जिनपिंग आणि नरेंद्र मोदी!

शतकभर असलेले आपले वर्चस्व स्वहस्ते संपवणे, व्यवस्थेत राहूनही पर्यायी व्यवस्था स्थापणे, ही व्यवस्था पोखरत नेण्याचा प्रयत्न आणि या व्यवस्थेत आपले स्थान पक्के करण्याचा इरादा अशा चार भूमिका अनुक्रमे ट्रम्प, क्षी, पुतीन आणि मोदी यांनी घेतल्या आहेत. त्यांना त्यात कितपत यश मिळेल यावर या नेत्यांचा खरा वारसा ठरेल...

  • भूषण निगळे
  • Wed , 24 October 2018
  • 1 Comments
  • 1 Like

‘अक्षरनामा’ दोन वर्षांचा, दिवाळी अंक तीन वर्षांचा!

आज २४ ऑक्टोबर २०१८. आज ‘अक्षरनामा’ हे ‘मराठीतलं पहिलंवहिलं डिजिटल डेली फीचर्स पोर्टल’ सुरू होऊन बरोबर दोन वर्षं पूर्ण झाली. उद्यापासून ‘अक्षरनामा’चे तिसऱ्या वर्षांत पर्दापण होईल. गेल्या दोन वर्षांतला अनुभव अतिशय चांगला, सर्वार्थाने समृद्ध करणारा होता. तसंच आमच्या सामर्थ्यांची आणि मर्यादांची जाणीवही करून देणाराही होता...

  • संपादक अक्षरनामा
  • Wed , 24 October 2018
  • 2 Comments
  • 2 Like

© 2025 अक्षरनामा. All rights reserved Developed by Exobytes Solutions LLP.